Wat is een arbeidsovereenkomst?

Wat maakt een arbeidsovereenkomst nou écht een goede overeenkomst? En welke afspraken kun je verder allemaal maken? Wij vertellen je alles over hoe je deze het best kan opstellen en wat je zeker niet mag vergeten!

Wanneer is er sprake van een arbeidsovereenkomst?

Een arbeidsovereenkomst is een overeenkomst waarbij de werknemer zich verbindt om, gedurende een zekere tijd, arbeid te verrichten tegen betaling van loon door de werkgever. Er is sprake van een arbeidsovereenkomst, in de juridisch zin van het woord, als wordt voldaan aan de volgende 3 voorwaarden:

1. De werknemer verricht zelf de arbeid
2. De werkgever betaalt de werknemer daarvoor loon
3. Er is sprake van een gezagsverhouding tussen werkgever en werknemer

Alle overeenkomsten die voldoen aan deze 3 voorwaarden zijn juridisch gezien een arbeidsovereenkomst. Ook als partijen aan de overeenkomst een andere naam hebben gegeven.

Mondeling en/of schriftelijke arbeidsovereenkomst

Een arbeidsovereenkomst kan zowel mondeling als schriftelijk worden gesloten. Het is zelfs mogelijk om stilzwijgend een arbeidsovereenkomst met elkaar overeen te komen, al is dat niet aan te raden.

Wanneer een cao van toepassing is bij jouw bedrijf, dan heb je veelal de verplichting vanuit de cao dat de arbeidsovereenkomst schriftelijk wordt overeengekomen. Het is verstandig om dit wel altijd te doen. Ook als je niet de verplichting hebt als werkgever een arbeidsovereenkomst schriftelijk overeen te komen.

Het risico van een mondelinge arbeidsovereenkomst

Als werkgever loop je vooral het risico bij een mondeling overeengekomen overeenkomst. De bewijslast van afspraken ligt juridisch gezien namelijk bij de werkgever. Het zal dus lastig zijn om te bewijzen dat een arbeidsovereenkomst voor bepaalde mondeling is overeengekomen. Houdt de werknemer vol dat nooit is gesproken over bepaalde tijd? Dan zal de rechter altijd uitgaan van een mondelinge arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.

Daarnaast zijn er een aantal afspraken die alleen geldig zijn als deze schriftelijk zijn vastgelegd, zoals:

• Proeftijd
• Concurrentie- en relatiebeding
• Boetebeding
• Tussentijds opzeggen

Het voordeel van een schriftelijke arbeidsovereenkomst

Het voordeel van het schriftelijk overeenkomen van een arbeidsovereenkomst is verder dat de afspraken die je met elkaar maakt altijd duidelijk zijn en partijen precies weten wat zij met elkaar hebben afgesproken. Wanneer er onduidelijkheid ontstaat over afspraken die zijn gemaakt dan heb je met een schriftelijke arbeidsovereenkomst ook altijd een document waarop je kunt terugvallen.

Daarnaast heb je als werkgever de mogelijkheid met een schriftelijke arbeidsovereenkomst om tijdens een arbeidsvoorwaardengesprek de inhoud van de arbeidsovereenkomst die je aan de werknemer hebt voorgelegd stap voor stap uit te leggen. Een goed geïnformeerde werknemer weet waar hij of zij aan begint en jij als werkgever hebt kunnen laten zien dat je een goed werkgever bent.

Wat staat er in een arbeidsovereenkomst?

Wil je de afspraken met werknemers schriftelijk vastleggen in een arbeidsovereenkomst dan neem je in ieder geval de volgende zaken op:

• Naam en woonplaats van de werknemer en van de werkgever; 
• Datum van indiensttreding;
• Soort en duur van de overeenkomst;
• Einddatum van de arbeidsovereenkomst (ook bij onbepaalde tijd);
• Functie van de werknemer of het soort werk;
• Locatie of locaties waar de werknemer werkt;
• Cao (indien van toepassing) ;
• Arbeidsduur of arbeidsomvang (per dag of per week);
• Salaris en de wijze en termijn van uitbetaling;
• Duur van de proeftijd (eventueel en alleen indien langer dan 6 maanden) ;
• Duur van de opzegtermijn; 
• Aanzegtermijn en wijze van aanzegging (bij bepaalde tijd langer dan 6 maanden) ;
• Hoogte van de vakantietoeslag;
• Aantal vakantiedagen; 
• Aspraken over tussentijds opzeggen;
• Geldende pensioenregeling;
• Geheimhoudingsplicht;
• Concurrentiebeding of relatiebeding (eventueel en alleen bij onbepaalde tijd);
• Toepasselijk recht en de bevoegde rechtbank bij geschillen;
• Ondertekening.

Wijziging van de arbeidsovereenkomst

De afspraken die je met je werknemer hebt gemaakt en vastgelegd in de arbeidsovereenkomst, kun je niet zomaar wijzigen. Werkgever en werknemer zijn namelijk gebonden aan de inhoud van de overeenkomst. Met goedkeuring/instemming van de werknemer mag je afspraken wijzigen. Gewijzigde afspraken mogen natuurlijk niet in strijd zijn met de wet of geldende cao.

Daarom is het belangrijk om een goede relatie met je werknemers te hebben. Zo kun je open het gesprek met elkaar aan gaan over wenselijke of noodzakelijke wijzigingen in de afspraken die je met elkaar hebt.

Bevat de arbeidsovereenkomst een wijzigingsbeding?

Onder strikte voorwaarden is het mogelijk om als werkgever afspraken eenzijdig te wijzigen. Daarvoor is het wel noodzakelijk dat een (eenzijdig) wijzigingsbeding is opgenomen in de arbeidsovereenkomst. Als werkgever mag je een beroep doen op het (eenzijdig) wijzigingsbeding. Maar dat geldt alleen als sprake is van een zwaarwegend of zwaarwichtig bedrijfsbelang, bijvoorbeeld:

• Bedrijfseconomische omstandigheden
• Organisatorische omstandigheden

Een voorbeeld van organisatorische omstandigheden is een reorganisatie.

Waarover maak je nog meer afspraken met elkaar?

Het is vaak zeker ook verstandig om andere afspraken te maken met werknemers. Zo is het mogelijk om het volgende op te nemen in de arbeidsovereenkomst:

• Vergoeding van reiskosten en verblijfskosten;
• Overige secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals eindejaarsuitkering, bonus of dertiende maand;
• Een regeling met betrekking tot overwerk en de vergoeding daarvan;
• Vergoedingen of regeling voor gebruik of ter beschikking stelling van auto, telefoon of laptop;
• Opleidingsmogelijkheden en opleidingsfaciliteiten;
• De geldende huisregels;
• Het gebruik van middelen en apparaten;
• Ziekmelding en verzuimbegeleiding;
• Loondoorbetaling tijdens arbeidsongeschiktheid;
• Gewenst en ongewenst gedrag;
• Manier van aanvragen en toekennen van verlof;
• De regeling voor functionerings- en beoordelingsgesprekken.

Wat hoeft er niet in een arbeidsovereenkomst te staan?

Er zijn ook afspraken die niet in een arbeidsovereenkomst hoeven te staan. Zo heb je ook een:

Met een incorporatiebeding in de arbeidsovereenkomst verklaart de werknemer deze documenten te hebben ontvangen, van de inhoud van deze documenten kennis heeft genomen, met de inhoud ervan akkoord is en dat op voorhand wordt ingestemd met eventuele toekomstige wijzigingen.

Werken met standaard arbeidsovereenkomsten

Het Nederlands arbeidsrecht maakt dat het belangrijk is een arbeidsovereenkomst toch altijd schriftelijk overeen te komen met werknemers, ook al is dat niet verplicht.

Zo is het bespreken van de afspraken in de arbeidsovereenkomst bij indiensttreding belangrijk, omdat het leidt tot meer betrokkenheid van de nieuwe werknemer. Het hebben van en werken met standaard overeenkomst maakt het dan makkelijker voor de werkgever om alles tijdig en goed te regelen.

Denk echter altijd goed na over de afspraken die je met een specifieke (nieuwe) werknemer wilt maken en lees de hele arbeidsovereenkomst altijd goed door alvorens deze aan te bieden aan de (nieuwe) werknemer.

Hoewel één van de uitgangspunten in het Nederlands arbeidsrecht gelijke behandeling is, zijn de specifieke afspraken met elke werknemer toch elke keer weer net even iets anders.

Daarnaast is het Nederlands arbeidsrecht continu aan veranderingen onderhevig. Controleer daarom altijd bij elke nieuwe arbeidsovereenkomst die je wilt gaan afsluiten met de (nieuwe) werknemer of de afspraken zoals die zijn opgenomen in de arbeidsovereenkomst nog kloppen. Een afspraak die niet in overeenstemming is met de wet of de geldende cao is namelijk niet geldig en daarmee is deze afspraak juridisch gezien dus niet gemaakt.

Vraag het Buro P&O

Heb je naar aanleiding van deze blog vragen over de arbeidsovereenkomst die je bent overeengekomen met je werknemer? Of wil je weten of de standaardarbeidsovereenkomst waarmee je werkt nog wel goed is? Neem dan contact met ons op!

Maandelijks posten wij een nieuw blog met informatie over salarisadministratie, personeelszaken en andere aan HRM gerelateerde onderwerpen. Wil je op de hoogte blijven? Meldt je dan aan voor onze nieuwsbrief.

Wil je meer informatie over onze dienstverlening, neem dan contact met ons op.